นวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศกับการจัดการเรียนการสอน

บทความ
เรื่องนวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศกับการจัดการเรียนการสอน
โรงเรียนบ้านแม่ตื่น เป็นโรงเรียนที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ชายแดน เสี่ยงภัยต่อการสู่รบและการแพร่ระบาดของโรคมาลาเรียและโรคเท้าช้าง การคมนาคมไม่สะดวกโดยเฉพาะในช่วงฤดูฝน เส้นทางการคมนาคมจะถูกตัดขาดจากโลกภายนอก จะต้องเดินทางโดยทางเรือโดยล่องเรือตามแม่น้ำเมยเป็นระยะทาง 3 กิโลเมตรและเดินเท้าต่ออีก 3 กิโลเมตร ทำให้เกิดปัญหาในการขนส่งอาหารกลางวันและวัสดุอุปกรณ์ที่จะต้องใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนและการบริหารจัดการในโรงเรียน อีกทั้งในโรงเรียนไม่มีเครื่องสาธารณูปโภค ไม่มีน้ำประปาและไฟฟ้า ทางโรงเรียนจะใช้น้ำจากลำห้วยแม่ตื่น ซึ่งก็จะมีปัญหาในช่วงฤดูแล้ง ด้านไฟฟ้าก็จะใช้จากแผงโซล่าเซลส์ซึ่งก็ไม่เพียงพอในช่วงฤดูฝน ชุมชนในเขตบริการของโรงเรียนเป็นชุมชนชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยง นักเรียนในโรงเรียนจึงเป็นชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงทั้งหมด ทำให้การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนเกิดปัญหาบ้าง

ในบางเรื่อง บางกิจกรรม เนื่องจากวัฒนธรรมการดำเนินชีวิต การใช้ภาษาท้องถิ่น เป็นต้น
จากบริบทข้างต้น ทำให้การบริหารจัดการและการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของโรงเรียน ประสบปัญหาในระดับหนึ่ง โดยเฉพาะในเรื่องของเทคโนโลยี คอมพิวเตอร์ ซึ่งทางโรงเรียนก็ได้ดำเนินการเพื่อแก้ปัญหามาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้การดำเนินการเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของโรงเรียน แต่ในบางปัญหาก็ไม่สามารถแก้ไขได้ดีเท่าที่ควร เช่น การขาดแคลนบุคลากรในด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ปัญหาเรื่องไฟฟ้า การคมนาคม เป็นต้น ซึ่งปัญหาต่าง ๆ เหล่านี้ล้วนเป็นปัญหาที่มีผลกระทบต่อการบริหารจัดการและการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของโรงเรียนทั้งสิ้น และจากปัญหาเหล่านี้ยังส่งผลให้ชุมชน ครู นักเรียน เหมือนถูกลืมจากสังคมโลกภายนอกในบางเรื่อง บางครั้ง โดยเฉพาะในเรื่องของเทคโนโลยี ความทันสมัยต่างๆ ซึ่งในปัจจุบันนี้เป็นยุคของข้อมูลข่าวสาร ความรวดเร็ว ความสะดวกสบายต่าง ๆ แต่ในพื้นที่ของโรงเรียนกลับมีอุปสรรค์ต่าง ๆ มากมายที่มาปิดกั้นในเรื่องดังกล่าวและเป็นอุปสรรคที่ไม้สามารถแก้ไขได้ จึงทำให้ชุมชน ครู นักเรียน ขาดโอกาสต่าง ๆ ที่ควรจะได้รับ โดยสามารถกล่าวเป็นหัวข้อใหญ่ ๆ ได้ดังนี้
1. ด้านชุมชน โดยทุนเดิมชุมชนบ้านแม่ตื่นเป็นชุมชนชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงซึ่งมีความรักสันโดษ ไม่ค่อยจะเปิดรับความเจริญต่าง ๆ อยู่แล้ว และเมื่อชุมชนขาดโอกาสหลาย ๆ อย่าง เช่น การรับรู้ข่าวสารบ้านเมือง ความเป็นไปของสังคมโลกภายนอก ซึ่งในบางรายยังขาดโอกาสแม้แต่ที่จะมีตัวตนอยู่ในผืนแผ่นดินไทย ทั้งที่เกิดในแผ่นดินไทยและอยู่มาเป็น 10 ปีแล้วก็ตาม และการขาดโอกาสในความเท่าเทียมกันอย่างรุนแรงในสังคมทำให้ชุมชนมีความรู้สึกกลัว ไม่กล้าที่จะเรียกร้อง ร้องขอในสิ่งที่เขาควรจะมีจะได้ ส่งผลให้ชุมชนยิ่งขาดโอกาส ความเจริญทางเทคโนโลยีต่าง ๆ จนลามมาถึงการดูแลเอาใจใส่ ส่งเสริมบุตรหลานในด้านของการศึกษา โดยรวมแล้ว ชุมชนบ้านแม่ตื่นจึงยังไม่เห็นความสำคัญของการศึกษาเท่าที่ควร
2. ด้านครู ครูที่มาปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่ ทั้งข้าราชการ พนักงานราชการ ครูอัตราจ้าง ทุกคนล้วนมีความรู้ ความสามารถทุกคน แต่เมื่อมาปฏิบัติหน้าที่เป็นระยะเวลานาน ๆ แล้ว ก็เหมือนจะขาดโอกาสต่าง ๆ ไปด้วย กล่าวคือ ครูต้องประจำอยู่ในพื้นที่ ปฏิบัติงานใน 1 สัปดาห์ หยุด 2 เวลาส่วนใหญ่จะอยู่ในโรงเรียน ซึ่งติดต่อกับโลกภายนอกค่อนข้างยากลำบากแม้แต่จะติดต่อกับสำนักงานเขตพื้นที่ ในเรื่องทางราชการ และในบางครั้งผู้บังคับบัญชายังไม่เข้าใจในพื้นที่ว่ามีความลำบากยากเข็ญเพียงใดในการปฏิบัติงาน ทำให้ครูเกิดความท้อแท้ในบางโอกาส เมื่อครูใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ในโรงเรียน แต่โลกภายนอกไม่ได้หยุดอยู่กับที่ กลับหมุนไปข้างหน้าแบบก้าวกระโดด โดยเฉพาะในเรื่องของเทคโนโลยี จึงทำให้ครูเหมือนก้าวไม่ทันโลก IT ซึ่งการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนในปัจจุบันนี้ เทคโนโลยีมีความสำคัญเป็นอย่างมาก และเมื่อครูไม่สามารถก้าวทันเทคโนโลยีแล้วจึงส่งผลไปถึงเด็กซึ่งกำลังอยู่ในระหว่างการเรียนรู้ที่สำคัญและจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพของสังคมต่อไป
3. ด้านนักเรียน เนื่องจากมีปัญหาอุปสรรค์ในด้านการใช้เทคโนโลยี คอมพิวเตอร์ อินเตอร์เนต เนื่องจากปัญหาเรื่องไฟฟ้า การคมนาคมไม่สะดวก อยู่ห่างไกลความเจริญ ชุมชนขาดการพัฒนา ปัญหาเหล่านี้ส่งผลถึงการเรียนรู้ของนักเรียนโดยตรง เพราะเมื่อการเรียนของนักเรียน ขาดโอกาสเหล่านี้แล้ว ทำให้นักเรียนไม่สามารถก้าวทันต่อโลกภายนอก ซึ่งการเรียนในสมัยปัจจุบันนี้ก็ยังออกมาในรูปแบบของการแข่งขัน ซึ่งเด็กที่มีโอกาสในเรื่องของเทคโนโลยีก็จะได้เปรียบนักเรียนที่ขาดโอกาสเหล่านี้
จากสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้ นับได้ว่าเป็นสิ่งที่ไม่น่าจะยังมีหลงเหลืออยู่ในระบบการศึกษาของไทย ซึ่งโดยรวมแล้วประเทศไทยมักจะประกาศแก้ชาวโลกว่าประเทศของเรา ดี พร้อมในทุก ๆ เรื่อง โดยเฉพาะผู้มีอำนาจ บารมี มักจะกล่าวแต่ในสิ่งที่ตนได้รับใช้บ้านเมืองอย่างโน้นอย่างนี้ แต่จะไม่กล่าวถึงและไม่แก้ไขในปัญหาที่ได้กล่าวถึงมานี้ ดังนั้น ปัญหามันจึงยังเป็นปัญหาที่รอคอยการแก้ไขอยู่ตลอดไป........................
มณี พัดขำ
22 กันยายน 2552